Bij slikproblemen nog veiliger eten en drinken dankzij IDDSI

Vanaf nu is in een oogopslag duidelijk welke producten patiënten met slikproblemen veilig kunnen eten en drinken. Het WZA stapt namelijk over op IDDSI (International Dysphagia Diet Standardization Initiative). We praten niet meer over eten op ‘vladikte’ of over ‘zachte voeding’. Elk product heeft voortaan een standaard IDDSI-level, dat aangeeft wat de dikte is. De score loopt van nul tot zeven – van dun vloeibaar tot normaal.

Heeft een patiënt in het WZA moeite met slikken, dan beoordeelt een van de logopedisten of er een slikprobleem is en hoe groot. De voedingsassistenten en koks passen het eten en drinken daar vervolgens qua dikte (consistentie) op aan. Tot nu toe heette dat dan karnemelk- en vladikte of brood zonder korst of gemalen voeding. “Dat was niet altijd even duidelijk, waardoor soms verwarring ontstond over wat een patiënt veilig kon eten of drinken”, zegt logopedist Noah Meere. “Nu geven we een patiënt met slikproblemen een IDDSI-level. En omdat alle producten nu ook zo’n IDDSI-level hebben, is voor iedereen duidelijk wat veilig is.”

Testen

IDDSI is een internationale standaard die sinds 2013 bestaat. Noah en haar collega Manouk van der Veen hebben drie jaar geleden de eerste stappen gezet om er ook in het WZA op over te gaan. “We hebben eerst voor al het eten en drinken in het WZA bepaald wat het IDDSI-level is”, vertelt Manouk. “Daarvoor hebben we elk product getest met een druppeltest, lepelkanteltest en een vorkdruktest – de officiële IDDSI-testen. Vervolgens hebben we alle producten opgenomen in een zogenoemde consistentiematrix, zodat voor elk product het IDDSI-level ook is vastgelegd.”

Voor de patiënten ontwikkelden de logopedisten een nieuwe bedkaart, waarop ze het veilige IDDSI-level voor de individuele patiënt aangeven.

Duidelijk

IDDSI heeft veel voordelen, zegt Manouk. “Als iemand zich wel eens verslikte in bijvoorbeeld brood, werd tot nu toe altijd gezegd: geen brood meer, en dat ook niet meer en dit nog wel. Zo kreeg je soms een hele lijst met wat een patiënt wel of niet mocht. Niet altijd even duidelijk. Nu zeg je in zo’n geval: deze patiënt gaat een level omhoog of omlaag en dan zien de voedingsassistent, de keuken en de verpleging in de consistentiematrix meteen wat daarbij hoort. Bovendien is er ook meer keuze. Voor een warme maaltijd hadden we eerst drie niveaus – normaal, zacht en gemalen – nu zijn dat er vijf. Dat betekent bijvoorbeeld dat er spaghetti is op vijf verschillende levels.” En nee, dan ziet gemalen spaghetti er niet uit als een prakje, zegt Manouk. “Yark Huneman, hoofd eten en drinken, zorgt ervoor dat de koks geschoold worden om het warm eten op elk IDDSI-niveau te bereiden én dat het er dan ook nog aantrekkelijk uitziet.”

Een normale warme maaltijd. 

Een warme maaltijd bereid op IDDSI 5 (fijngemalen & smeuïg).