Hartkatheterisatie (CAG)

Onderzoek vooraf

Voor een hartkatheterisatie wordt uw bloed onderzocht. Daarnaast wordt er:

• een röntgenfoto ( X-thorax) van uw hart en longen gemaakt.
• een echo (cardiografie) van het hart gemaakt.
• een ECG (elektrocardiogram / hartfilmpje) gemaakt. 

Medicatie

De cardioloog bespreekt met u welke medicijnen u de dagen vóór tot en met enkele dagen na de hartkatheterisatie moet gebruiken. Ook als u bloedverdunners gebruikt of als u diabetes heeft, kan het nodig zijn dat u uw medicijngebruik tijdelijk aanpast. 

Voorbereiding thuis

Tijdens het onderzoek mag u geen sieraden dragen. U kunt uw sieraden (ringen, oorbellen, piercings en armband of ketting) dan ook het beste thuis al af doen.

Eten en drinken

Op de dag van het onderzoek kunt u tot 2 uur voor het onderzoek licht ontbijten. Hiermee bedoelen we 2 beschuiten of crackers met jam en een kopje thee.

Wat neemt u mee naar het ziekenhuis?

• Uw geldig identiteitsbewijs (ID, rijbewijs of paspoort).
• Uw (digitale) zorgpas.
• Een overzicht van uw medicijnen, dit kunt u ook opvragen bij de apotheek.
  • Eventueel een actuele kalender van de trombosedienst.
  • Eventueel strips voor glucosemeting, glucosemeter en insulinepen.
  • Eventueel oogdruppels, anticonceptiepil, bijzondere medicijnen, pufjes of crèmes die u gebruikt.
• Wat toiletspullen.
• Een pyjama of gemakkelijk zittend shirt.
• Neem ook de hulpmiddelen mee die u gebruikt zoals uw bril of gehoorapparaat.

Uw partner, naaste of een familielid kan u naar het Dagcentrum brengen. Er is in het Dagcentrum niet voldoende ruimte om te blijven wachten. 

Op de dag van het onderzoek meldt u zich bij de receptie in de centrale hal. Een gastvrouw brengt u naar het Dagcentrum. 

In het Dagcentrum

Eerst hebt u een opnamegesprek met de verpleegkundige. In dit gesprek gaat het vooral om eventuele veranderingen in uw situatie, nadat u met uw cardioloog de hartkatheterisatie heeft afgesproken. Als u nog vragen heeft, kunt u die stellen. 

Daarna gaat de verpleegkundige verder met de voorbereidingen. Uw bloeddruk en temperatuur worden gemeten en u krijgt een infuusnaaldje. Ten slotte wordt de prikplek rond de slagader bekeken en zo nodig geschoren. U mag dit niet zelf scheren, om een risico op infectie te voorkomen.

Pre-hydratie
Als uit de eerdere bloedafname blijkt dat uw nieren beschermd moeten worden tegen het contrastmiddel, krijgt u eerst een infuus. Dit noemen we pre-hydratie. Als u een infuus nodig heeft wordt u hierover al eerder gebeld. We houden dan rekening met het tijdstip van het onderzoek, omdat het infuus 1 uur voor en 6 uur na de katheterisatie moet lopen.

Verdere voorbereidingen 
Vlak voor het onderzoek krijgt u een rustgevend tablet. Hierdoor nemen eventuele spanningen wat af. U gaat van deze medicijnen niet slapen. 
U krijgt een jasje aan van het ziekenhuis, uw onderbroek mag u aanhouden. Het is fris in de onderzoekskamer, als u het prettig vindt kunt u uw sokken aanhouden.  

Daarna wordt u in een rolstoel naar de afdeling Radiologie gebracht. Hier vindt de katheterisatie plaats. Meestal moet u hier nog even wachten. Hoelang is afhankelijk van de patiënten die voor u aan de beurt zijn. Dit is erg verschillend. 

De hartkatheterisatie wordt gedaan door een cardioloog in een gespecialiseerd team met 3 assistenten. Het is niet altijd mogelijk dat het onderzoek wordt gedaan door de cardioloog die u eerder heeft onderzocht. 

Voor het onderzoek wordt een aantal gegevens zoals uw naam, geboortedatum en ingreep, nog kort met u doorgenomen. Deze controle heet de Time Out.

Tijdens het onderzoek ligt u op een vrij smalle onderzoektafel. U moet zo plat en stil mogelijk liggen. Eerst wordt de aanprikplek (in uw arm of lies) steriel gemaakt en krijgt u een steriele doek over u heen. Vervolgens wordt het gebied rond de slagader verdoofd, dit kan wat pijn doen.  

Na de verdoving krijgt u een dun buisje in de slagader. Soms lukt dit niet, de cardioloog kiest dan voor een andere slagader. Via het buisje worden katheters (dunne slangetjes) door de slagaders naar uw hart geleid. Omdat de binnenkant van de bloedvaten ongevoelig is, voelt u dit niet. 

Contrastvloeistof

Door de katheters wordt vervolgens contrastvloeistof in de kransslagaders gespoten. Na het geven van het contrastmiddel kan soms pijn op de borst ontstaan. Heel soms zijn er andere bijwerkingen zoals misselijkheid. Als u klachten krijgt, moet u dit meteen zeggen. Dan kunnen we maatregelen nemen waardoor de klachten afnemen.

Tijdens het onderzoek draait een röntgencamera om u heen om verschillende opnames te maken. De cardioloog kan hiermee goed zien hoe de kransslagaders rond uw hart lopen en waar eventuele afwijkingen zitten. Uw bloeddruk en hartslag worden tijdens het onderzoek voortdurend in de gaten gehouden.

Het onderzoek duurt ongeveer 45 minuten.

Na afloop

Aan het eind van het onderzoek laat de cardioloog u wat beelden van uw hart zien. De arts bespreekt dan ook de voorlopige uitslag met u.

Na een katheterisatie via de pols krijgt u een bandje om de pols om het bloeden te stoppen. 
Is de katheterisatie via de lies gegaan dan wordt uw lies een tijd afgedrukt om het bloeden te stoppen. Daarna krijgt u een drukverband. En wordt u weer teruggebracht naar het Dagcentrum.

Een hartkatheterisatie verloopt meestal zonder problemen. Een enkele keer treden er lichte complicaties op, zeer zelden is er sprake van ernstige complicaties. 

Mogelijke complicaties zijn:

• Bloeduitstortingen bij de aanprikplaats - af en toe.
• Overgevoeligheidsreacties op de contrastvloeistof, zoals jeuk of een rode uitslag - af en toe.
• Verstoring van het hartritme - zelden.
• Kramp van de kransslagader, dit voelt u door het hebben van pijn op de borst – zelden.
• Beschadigingen aan een ader of slagader, risico op (na)bloeding - zelden.
• Een bloeddrukdaling en kortademigheid door een ernstige allergische reactie op de contrastvloeistof - zeer zelden.
• De vorming van bloedstolsels die tot een hartinfarct of een herseninfarct kunnen leiden - zeer zelden.
• Overlijden - zeer zelden.

De gegevens van de hartkatheterisatie worden, samen met uw medische gegevens eerst bekeken door de cardiologen van het WZA. Als er afwijkingen of bijzonderheden zijn, bespreken de artsen dit met gespecialiseerde cardiologen en/of hartchirurgen (HartNet Noord-Nederland). Hierna volgt meestal een behandelvoorstel, soms is er nog aanvullend onderzoek nodig.

De definitieve uitslag en het behandelvoorstel worden ongeveer 1 tot 3 weken na het onderzoek met u besproken. Dit gesprek kan telefonisch zijn of op de polikliniek plaatsvinden. Afhankelijk van uw klachten en de uitkomsten van het onderzoek zijn er verschillende behandelmogelijkheden voor uw kransslagaders:

• Medicijnen
• Een dotterbehandeling
• Een omleidingsoperatie

Of een combinatie van bovenstaande behandelingen.

Als u na de hartkatheterisatie weer terug bent in het Dagcentrum, vragen we regelmatig hoe het met u gaat. Daarnaast doen we controles zoals het meten van uw bloeddruk en hartslag en controleren we de plek waar de katheters zijn ingebracht. U krijgt informatie over het innemen van uw medicijnen.

Ondertussen krijgt u wat te eten en te drinken. 

Pols
Als het onderzoek via uw pols is gedaan, wordt de druk van het polsbandje langzaam afgebouwd. U blijft het eerste uur in de stoel zitten. De arm waarin u bent geprikt mag u de eerste 48 uur na het onderzoek niet actief gebruiken. U krijgt een mitella (draagdoek) zodat u uw arm rustig kunt houden. Als alles normaal verloopt, mag u ongeveer 4 uur na de katheterisatie weer naar huis. 

Lies
Als het onderzoek via de lies is gedaan moet u 4 uur redelijk plat op bed blijven liggen. Na 4 uur mag het drukverband eraf, maar u moet uw been nog wel recht te houden. Hierna mag u weer wat meer rechtop in bed zitten. Na (in totaal) 6 uur mag u uit bed.

Voordat u naar huis gaat, controleren we uw klachten en bespreken we uw vragen. Daarnaast krijgt u uitleg over de leefregels thuis.

De aanprikplaats kan na de hartkatheterisatie wat gevoelig, dik en blauw zijn. Daar hoeft u zich geen zorgen over te maken. U mag tegen de pijn paracetamol gebruiken, maximaal 2 tabletten van 500 mg, om de 6 uur.   

Er kunnen een paar druppels bloed lekken uit de plek waar u bent geprikt. Ook dit is onschuldig. De pijn hoort in de loop van de dagen steeds minder te worden.

Na het onderzoek via de pols

Om te voorkomen dat het wondje op de plaats waar de katheters zijn ingebracht gaat bloeden, moet u onderstaande adviezen opvolgen. Er is een kleine kans dat het wondje toch gaat bloeden. Druk dan 15 minuten een gaasje of een schone zakdoek stevig op het wondje. Als het bloeden niet stopt, waarschuwt u de huisarts.

Vanaf de ingreep
Beweeg en gebruik uw pols zo weinig mogelijk. Een mitella kan hierbij goed helpen. U kunt de arm soms ook met een kussen ondersteunen.

• U mag niet autorijden, niet steunen op uw pols, niet handen schudden en niet computeren of huishoudelijk werk doen.
• U mag niet douchen, in bad of zwemmen. 

1 dag na de ingreep
Een mitella of kussen is niet meer nodig. Geef uw pols wel rust, beweeg niet te veel. U mag weer douchen. 

3 dagen na de ingreep
U mag uw gewone dagelijkse bezigheden weer doen. U mag ook weer autorijden en in bad.

• U mag niet zwaar lichamelijk werk doen.

1 week na de ingreep
U mag alles weer doen, ook  sporten of zwaar lichamelijk werk waar u uw pols bij gebruikt.

Na het onderzoek via de lies

Om te voorkomen dat het wondje op de plaats waar de katheters zijn ingebracht gaat bloeden, moet u onderstaande adviezen opvolgen. Er is een kleine kans dat het wondje toch gaat bloeden. Druk dan 15 minuten een gaasje of een schone zakdoek stevig op het wondje. Als het bloeden niet stopt, waarschuwt u de huisarts.

Vanaf de ingreep
Beweeg en gebruik uw been zo weinig mogelijk. Als u trap moet lopen, zet dan eerst het goede been neer en trek vervolgens het ‘aangeprikte’ been bij. Als u moet hoesten, kunt u in de lies waar geprikt is, met uw hand een beetje tegendruk geven.

• U mag niet autorijden, niet fietsen, niet persen bij het poepen, niet zwaarder tillen dan 5 kg.
• U mag niet douchen, in bad of zwemmen.

1 dag na de ingreep
U mag de pleister verwijderen. Maak de huid daarna schoon met wat water en zeep en droog deze voorzichtig af. U mag weer douchen. 

3 dagen na de ingreep
U mag uw dagelijkse bezigheden weer doen. U mag ook weer in bad.

• U mag niet zwaar lichamelijk werk doen. 

1 week na de ingreep
U mag alles weer doen, waaronder autorijden, sporten en zwaar lichamelijk werk.

Bel onmiddellijk uw huisarts, de Spoedeisende Hulp van het ziekenhuis (0592) 32 52 78 of 112 als:

• Er bloed uit de wond pompt of golft. Dat kan betekenen dat u een slagaderlijke bloeding hebt. Raak niet in paniek, maar druk met uw vingers de slagader dicht of laat dit door iemand anders doen. 
• U plotseling een grote, blauwe zwelling krijgt op de plaats waar u bent geprikt.
• U plotseling erge pijn krijgt op de plaats waar u bent geprikt.
• U een koud of warm aanvoelende of verkleurende hand of voet krijgt.
• U pijn op uw borst of benauwdheidsklachten krijgt.

Hebt u aanhoudende jeuk of uitslag op de huid? Of hebt u andere, niet ernstige klachten waarvan u denkt dat deze te maken hebben met de hartkatheterisatie? U kunt uw vraag aan onze medewerkers stellen via de BeterDichtbij-app. 

Hebt u een dringende vraag, dan kunt u bellen met de polikliniek Cardiologie. De medewerkers zijn op werkdagen bereikbaar, telefoon (0592) 32 52 05.

Cardi28 - september 2024

Harteraad en de Hartstichting

Harteraad is een patiëntenvereniging voor mensen met een hart- of vaatziekte en hun naasten. De vereniging houdt zich bezig met informatievoorziening, lotgenotencontact, leefstijl en bewegen, belangenbehartiging en vakanties. Voor vragen over hart- en vaatziekten of om in contact te komen met iemand die ervaringen heeft met een hartkatheterisatie kunt u bellen met de infolijn van Harteraad en de Hartstichting: 0900 – 3000 300. Beide organisaties hebben ook een website: www.hartstichting.nl en www.harteraad.nl.

Deze informatie is geschreven vanuit een samenwerking tussen de vakgroep Cardiologie WZA en Harteraad met het doel u zo optimaal mogelijk te informeren. Wij hopen vanuit deze samenwerking de dienstverlening te kunnen verbeteren. De vakgroep Cardiologie WZA ondersteunt dan ook van harte hun oproep voor vrijwilligers uit onze eigen regio. Verdere informatie kunt u vinden op www.harteraad.nl/in-jouw-buurt of telefonisch krijgen via 088 – 1111 600.

Rechten

Als patiënt heeft u rechten, zoals het recht op informatie en het recht op privacy. Meer informatie over dit onderwerp vindt u in de brochure ‘Uw rechten als patiënt’. Deze informatie staat ook op onze website www.wza.nl 

Klachten

Als u niet tevreden bent over de (medische) zorg die u in het ziekenhuis krijgt, aarzel dan niet om het te zeggen. Het is de kortste weg om dat te doen aan degene die direct verantwoordelijk is, bijvoorbeeld een arts of een verpleegkundige.
U kunt uw klachten of opmerkingen ook voorleggen aan de ombudsfunctionaris van het ziekenhuis (Wilhelmina Ziekenhuis Assen, t.a.v.  ombudsfunctionaris, Postbus 30 001, 9400 RA Assen).

Meer informatie over de klachtenprocedure vindt u in de folder ‘Compliment of klacht? Laat het ons weten! Deze folder staat ook op onze website www.wza.nl