Vernauwing van de plasbuis

Als u last hebt van een vernauwde plasbuis, merkt u dit meestal door:

• De kracht van de urinestraal is minder. U moet persen om de blaas goed leeg te plassen.
• Het duurt lang voordat de blaas leeg is.
• U hebt vaker last van een blaasontsteking. Doordat de blaas soms niet goed leeg wordt geplast, is de kans op een blaasontsteking groter.
• U hebt een schrijnend gevoel tijdens het plassen.

De vernauwing kan ook bij toeval worden ontdekt bij het inbrengen van een katheter. Op de plaats van de vernauwing kan de katheter niet verder naar binnen. 

Een vernauwing in de plasbuis is meestal het gevolg van een beschadiging van de plasbuis. Bijvoorbeeld na:

• Een ongeval van het kruis (tussen anus en balzak) of de penis. Bijvoorbeeld een val op de stang van de fiets, een trap in het kruis of het afscheuren van de plasbuis bij een bekkenbreuk.
• Het inbrengen van een katheter. Dit is een kunststof slangetje bedoeld om de urine uit de blaas te halen. 
• Een urologische kijkoperatie of behandeling van blaas of prostaat (TUR-operatie).
• Bestraling van de plasbuis, bijvoorbeeld bij prostaatkanker.

Andere oorzaken van een plasbuisvernauwing zijn:

• Een ernstige infectie van de plasbuis, meestal veroorzaakt door een geslachtsziekte (SOA).
• Een aangeboren vernauwing van de plasbuis.
• Een huidziekte van eikel en voorhuid, die zich uitbreidt naar de plasbuis (lichen sclerosus).
• Een aangeboren afwijking van de tip van de plasbuis (hypospadie) en de operaties die hiervoor zijn.

Eten en drinken

Een aantal uren voor de operatie mag u niets eten of drinken. De uitleg hierover krijgt u tijdens de afspraak bij de anesthesioloog. Ook worden er dan afspraken gemaakt over uw medicatie.

Bloedverdunners

Als u bloedverdunners gebruikt, moet u daar meestal een aantal dagen van tevoren mee stoppen.

• Sintrom (acenocouma­rol): 3 dagen van tevoren.
• Marcoumar (fenprocoumon): 5 dagen van tevoren.
• Plavix (clopidogrel): 5 dagen van tevoren.
• DOAC (xarelto of pradaxa): overleg met uw arts, het is afhankelijk van uw nierfunctie en de ingreep. 

Ascal en Persantin kunt u gewoon doorgebruiken.

Als u vragen hebt over het stoppen met bloedverdunners, neem dan contact op met een medewerker van de polikliniek Urologie. Bereikbaar op werkdagen, telefoonnummer (0592) 32 52 65.

Bloed laten prikken

Als u Sintrom of Marcoumar gebruikt, moet u voor de operatie bloed laten prikken in het laboratorium in het ziekenhuis. Vergeet niet het labformulier mee te nemen! 

Uroloog, physician assistant of ANIOS

Op onze afdeling werken zowel urologen, een physician assistant (PA) en ANIOS (arts assistenten). Zij zijn medisch zorgverlener en doen op de afdeling Urologie zowel diagnostiek, behandeling als begeleiding. Overal waar in de tekst uroloog staat, kunt u ook PA of ANIOS lezen. 

Urethraplastiek is een verzamelnaam voor verschillende operaties waarbij de plasbuisvernauwing wordt verholpen. De arts bespreekt met u welke operatie bij u het beste resultaat zal opleveren. We beschrijven hier de 2 meest gebruikelijke operaties.

End to end urethraplastiek

De uroloog opent bij deze operatie de huid waardoor de plasbuis vrij komt te liggen. Daarna wordt de plasbuis open gemaakt. De arts verwijdert het gedeelte van de plasbuis waar de vernauwing zit. Hierna worden de uiteinden van de plasbuis weer aan elkaar vastgehecht. U hebt een wond tussen het scrotum en de anus.

Urethraplastiek met slijmvlies van de voorhuid of uit de mond

Als de vernauwing lang is of in de penis zit, kunnen de uiteinden van de plasbuis niet aan elkaar worden gehecht. Dat zou een verkorting van de penis tot gevolg hebben. In zo'n situatie moet een deel van de verwijderde plasbuis worden vervangen. De arts vervangt het stukje plasbuis dan met een stukje lichaamseigen weefsel. Dit is slijmvlies, afkomstig uit het binnenblad van de voorhuid of uit de mond (wang of onderzijde van de tong). 

De plasbuis wordt open gemaakt. De uroloog bevestigt een stripje slijmvlies op de plaats van het vernauwde gedeelte van de plasbuis. 

Direct na de operatie hebt u een katheter in de blaas. Hierdoor gaat de urine uit de blaas naar de katheterzak. U hoeft niet zelf te plassen waardoor het wondgebied tot rust kan komen.

De urine kan soms in het begin nog wat rood van kleur zijn.

Blaaskramp

De katheter kan de blaaswand irriteren. Dit kan u het gevoel geven dat u moet plassen. Of het geeft pijn aan de top van de penis. Dit wordt blaaskramp genoemd. Als u last hebt van blaaskramp, bespreek dit dan met de verpleegkundige. U kunt hiervoor medicijnen krijgen.

Herstellen

Na een urethraplastiek moet de wond in uw plasbuis thuis nog verder genezen. Dit duurt een aantal weken. De eerste 1 tot 3 weken houdt u de katheter.

Tijdens de controle op de polikliniek wordt er een röntgenfoto van de plasbuis gemaakt. Als de wond voldoende is genezen, haalt de uroloog de katheter eruit. Als de plasbuis nog niet voldoende is hersteld, houdt u de katheter nog een week. Daarna verwijdert de uroloog de katheter.

Een plasbuisoperatie heeft geen invloed op de erectie en het seksuele leven. Veel mannen denken dat ingrepen via de plasbuis impotentie kunnen veroorzaken. Dat is beslist niet het geval.

De zaadlozing kan verbeteren na de ingreep, omdat de doorgankelijkheid van de plasbuis is verbeterd. Een krachtige zaadlozing is echter niet te verwachten na de operatie.

Zo'n 5 procent van de mannen ervaart na deze operatie erectiestoornissen. Dit gaat meestal na enkele weken vanzelf weer over. Soms duurt het langer, zo'n 7 tot 9 maanden. Het kan dan wenselijk zijn om tijdelijk erectiepillen te gebruiken. Soms kan een afspraak bij de seksuoloog een snellere oplossing brengen.

• Bij elke ingreep, hoe klein ook, kan er een infectie of nabloeding ontstaan. 
• Na de operatie is er heel soms sprake van incontinentie. Meestal komt dit doordat de urine nu gemakkelijk door de plasbuis kan. Ook kan de katheter de sluitspier tijdelijk wat zwakker hebben gemaakt. Met oefeningen van de sluitspier en de bekkenbodem is dit meestal snel te verhelpen. Deze oefeningen kan de bekkenfysiotherapeut u leren.
• Minder dan 10% van de mannen heeft na de operatie een doof prikkelend gevoel in het littekengebied. Dit gaat altijd over, maar kan soms 7 tot 9 maanden duren.

Zeldzame complicaties

Bij minder dan 1% van de geopereerde patiënten komen complicaties voor zoals:

• Een urethrafistel, dit is een verbinding tussen de plasbuis en de huid.
• Een beschadiging van het afvoerkanaal van de speekselklier, tijdens het verkrijgen van wangslijmvlies voor de operatie. 
• Beschadiging van de zenuwen in de benen en/of problemen met de doorbloeding van de onderbenen. Dit komt door een langdurige druk in de liezen doordat de benen tijdens de operatie in de beensteunen liggen.

Contact opnemen

Neem contact op met het ziekenhuis (zie 'Vragen?') bij de volgende klachten: 

• Koorts (boven 38,5).
• De wond is rood, of heeft pus. 
• Aanhoudende ernstige pijn in het operatiegebied.
• Te weinig of te bloederige urine; dit gaat niet over als u voldoende drinkt. 

Let op!

Als u problemen hebt met de katheter. De katheter mag alleen worden verwijderd of worden gewisseld in overleg met uw behandelend arts.

• Draag een onderbroek die stevig zit. Het is beter om de eerste dagen na de operatie de penis omhoog te leggen, om een zwelling van het  wondgebied te voorkomen. 
• Het is prettig om op een dik zacht kussen te zitten. We raden u aan om de eerste 2 tot 3 maanden niet langer dan 3 uur achter elkaar te zitten, maar dit af te wisselen met lopen/staan/liggen.
• Blijf voldoende drinken, ongeveer 2 liter per dag. 
• De eerste dagen na de operatie kunt u, als u aan de wang of tong geopereerd bent, het beste koud en vloeibaar voedsel (waterijsjes) eten. Dit bevordert de genezing van het wondje.
• De eerste 2 tot 3 weken mag u geen inspannend werk doen. 
• De eerste 6 weken mag u niet fietsen, motorrijden of paardrijden.
• Oefen niet te veel druk uit op het wondgebied.
• U mag de eerste 3 weken geen seks hebben.
• Drink geen alcohol. 
• Als u nog rookt: Stop met roken.

U kunt uw vragen stellen via de BeterDichtbij-app.

De eerste 5 dagen nadat u thuis bent, kunt u met vragen over de opname of ingreep terecht bij het WZA. 

• Bij dringende vragen kunt u op werkdagen ook bellen met de polikliniek Urologie, telefoon (0592) 32 52 65.
• Hebt u een probleem of medische vraag die echt niet kan wachten en is de polikliniek niet bereikbaar? Dan kunt u bellen met de Spoedeisende Hulp, telefoon (0592) 32 52 78.

Huisarts

Bent u langer dan 5 dagen thuis na uw opname of ingreep en hebt u een vraag? Dan kunt u die stellen aan uw eigen huisarts.

 urolo35 - december 2023