Orthostatische hypotensie (duizeligheid)

Specialisme of afdeling

Geriatrie

Openingstijden

Maandag t/m vrijdag
Meld u vóór uw afspraak eerst aan bij het secretariaat (nr. 100).

Afspraak maken? Vragen?

Stel uw vraag via de BeterDichtbij-app. Vragen die u op werkdagen voor 14.00 uur stelt, krijgen dezelfde dag antwoord.

In het kort

Het systeem in de hersenen dat de bloeddruk regelt, werkt op oudere leeftijd vaak minder goed. Daardoor kunt u bij het opstaan last hebben van duizeligheid (orthostatische hypotensie). Bij het gebruik van bepaalde medicijnen en bij sommige ziektes komt het ook eerder voor. In sommige situaties moet u extra oppassen, bijvoorbeeld na het eten of als u het warm hebt. U kunt zelf een aantal dingen doen om duizeligheid te voorkomen, zoals niet te snel omhoog komen of een extra kussen bij het slapen.

Wat is het?

Als u opstaat, gaat het bloed naar uw buik en benen. Daardoor daalt uw bloeddruk. De hersenen registreren dit en zorgen ervoor dat uw bloedvaten zich vernauwen en uw hart sneller gaat kloppen. Daardoor gaat er meer bloed naar de hersenen en gaat uw bloeddruk weer omhoog. Op oudere leeftijd duurt het langer voordat de bloeddruk weer stijgt. Daardoor kunt u last krijgen van een duizelig, slap gevoel en in het ergste geval kunt u flauwvallen.

De kans dat u duizelig wordt, is groter: na het eten, na lichamelijke inspanning, als u het warm hebt, als u hebt geplast, als u te weinig hebt gedronken, na het drinken van alcohol, na het nemen van een warme douche of een warm bad.

Oorzaken

Orthostatische hypotensie komt niet alleen voor op oudere leeftijd. U kunt er ook last van hebben als u bepaalde medicijnen gebruikt, zoals kalmeringstabletten, slaaptabletten of antidepressiva. Het is dan verstandig om met uw arts te bespreken of u uw medicijngebruik moet aanpassen.

Ook bij bepaalde ziektes, zoals diabetes of de ziekte van Parkinson, komt orthostatische hypotensie vaker voor.

Wat kunt u zelf doen?

Als u vanuit een liggende of zittende houding wilt gaan staan, kom dan langzaam overeind. Ga eerst op de rand zitten van uw bed, bank of stoel. Sta daarna voorzichtig op. Steun bij het opstaan op bijvoorbeeld een tafel of een rollator, als u die hebt.
Span de spieren in uw kuit even aan voordat u opstaat uit bed of van een stoel of bank. Dit doet u door uw benen te strekken en uw tenen naar u toe te trekken (zie onderstaande afbeelding).

Leg een extra hoofdkussen op uw bed. Ook kan het goed zijn om het hoofdeinde van uw bed wat hoger te zetten.
Blijf niet te lang achter elkaar staan. Als u van tevoren weet dat u lang moet staan, is het handig om een rollator mee te nemen.
Maak geen plotselinge bewegingen.
U kunt beter niet bukken.
Zorg ervoor dat u genoeg drinkt, minstens 1,5 liter per dag. (Dit geldt niet als u van uw arts het advies hebt gekregen om minder te drinken.)
Eet niet te veel in één keer. u kunt beter wat vaker een kleinere maaltijd nemen.
Pas op met het drinken van alcohol. Alcohol verwijdt de bloedvaten, waardoor u eerder last hebt van duizeligheid.
Door het drinken van koffie is het mogelijk dat u minder snel duizelig wordt.
Zorg ervoor dat u het niet te warm hebt. Ook door een te warme douche kunt u duizelig worden. Om te voorkomen dat u valt, is belangrijk dat u zich onder de douche aan een stang kunt vasthouden of kunt zitten.
Als u ‘s nachts vaak moet plassen, is het handig om een postoel of urinaal naast uw bed te hebben. Deze kunt u kopen of huren bij een thuiszorgwinkel.