Sondevoeding bij kinderen

Een neussonde

Als je voor een kortere periode, zo'n 6 tot 8 weken sondevoeding nodig hebt, wordt meestal gekozen voor een neussonde. Deze gaat door de neus naar binnen en komt via de keel en de slokdarm in de maag. Het inbrengen van een neussonde is vrij eenvoudig. De meeste kinderen vinden het inbrengen wat vervelend, maar het doet geen pijn. 

Een PEG-sonde

Over het algemeen adviseren we een PEG-sonde als je langere tijd sondevoeding nodig hebt. Een PEG-sonde loopt via een opening in de buik­wand rechtstreeks in de maag.

Voor het inbrengen van een PEG-sonde ga je naar een specialistisch centrum (bijvoorbeeld het UMCG of Isala Zwolle). Het inbrengen gebeurt onder volledige verdoving (narcose). De kinderarts gaat met een soepele buis met aan het eind een cameraatje (een endoscoop) via de keel en de slokdarm naar de maag. Met een naald wordt een gaatje geprikt in de buikwand. Vervolgens wordt de PEG-sonde naar binnen geschoven, zodat het uiteinde in de maag terecht­komt. Een PEG-sonde zit onder je kleren. Van de buitenkant is er dus niets van te zien. 

Meestal gebeurt het plaatsen van een PEG-sonde in dagbehandeling. Soms is het nodig dat je een nachtje in het ziekenhuis blijft.

Om thuis sondevoeding te krijgen, is het volgende materiaal nodig:

Toedieningssysteem (met verlengset)

Het toedieningssysteem is het verbindingsstuk tussen de sonde en de voedingspomp. Dit systeem zorgt ervoor dat de sondevoeding in de sonde komt. Eventueel kan een verlengset handig zijn om het toedieningssysteem langer te maken. 

Voedingspomp

Een voedingspomp is een apparaatje wat de sondevoeding druppelsgewijs uit de zak of fles in de sonde laat lopen. Op de voedingspomp kun je precies instellen hoeveel sondevoeding je moet hebben. Er bestaan verschillende soorten pompen. De kinderarts kiest samen met jou een pomp uit die bij jou past. 

De voedingspomp is niet heel groot, je krijgt een rugzak waarin je de pomp bij je kunt dragen, waardoor je vrij kunt bewegen. Je hoeft je door de voedingspomp dus niet belemmerd te voelen in wat je wilt doen.

Spuit

Je hebt een spuit nodig om het toedieningssysteem schoon te spoelen met water.

Er zijn verschillende methoden om sondevoeding te geven: gedurende een aantal uren (intermitterend), voortdurend (continu) of per portie. De kinderarts of diëtist bespreekt welke methode het beste bij jou past. 

Gedurende een aantal uren

Je krijgt (druppelsgewijs) gedurende een bepaald aantal uren sondevoeding, bijvoorbeeld ’s nachts. De rest van de dag wordt de sonde afgesloten. Dit is een goede methode als je sondevoeding als aan­vulling nodig hebt op gewoon eten en drinken.

Voortdurend

Dit betekent dat er voortdurend (druppels­gewijs) sondevoeding naar binnen loopt. Dat kan 24 uur achter­elkaar zijn. Vaak wordt ervoor geko­zen om toch een paar uur rust te nemen.

Per portie 

Als je de sondevoeding per portie krijgt, dan krijg je op een paar momenten van de dag sondevoeding. 

Ondanks alle uitleg, is het altijd mogelijk dat er bij het geven van de sondevoeding iets misgaat. Je krijgt te horen welke organisatie voor jou beschikbaar is voor hulp, dit kan bijvoorbeeld de thuiszorg zijn.

Neem contact op met deze organisatie als:

• De neussonde eruit is.
• De neussonde (ook na het schoonspoelen) geblokkeerd is. 

Dringend

• Als je je niet goed voelt en je hebt last van diarree, verstopping of buikpijn.
• Als je een PEG-sonde hebt en de opening in de buik ziet er rood en gezwollen uit.

Neem dan direct contact op met de polikliniek Kindergeneeskunde (zie 'Vragen?').

Een aantal tips om problemen zoveel mogelijk te voorkomen:

• Was je handen voordat je sondevoeding gaat geven.
• Controleer voor iedere voeding of de sonde goed zit. Dit doe je met een pH-meting. In het ziekenhuis hebben we dat uitgelegd. 
• Spoel de sonde voor én na iedere sondevoeding goed door met water, zodat er geen verstoppingen ontstaan.
• Gebruik iedere 24 uur een nieuw toedieningssysteem.

Persoonlijke verzorging 

• Het is belangrijk dat je je tanden 2 keer per dag goed poetst. Ook is het goed om de mond een aantal keren per dag te spoelen.
• Om uitdroging te voorkomen, is het verstandig de lip­pen regelmatig met crème in te smeren.
• De huid rondom de plaats waar de sonde naar binnengaat, kan wat geïrriteerd raken. Om dit tegen te gaan, kun je de huid insmeren met een crème. In het ziekenhuis vertellen we welke crèmes geschikt zijn.
• Je moet voldoende vocht (water) binnenkrijgen. De kinderarts of diëtist kan je vertellen hoeveel. Vocht kan worden gegeven via de sonde.

Als je een vraag hebt, kun je deze stellen via de BeterDichtbij-app. 

• Heb je een dringende vraag, dan kun je bellen met de polikliniek Kindergeneeskunde. De medewerkers zijn op werkdagen bereikbaar, telefoon (0592) 32 52 30
• Heb je een probleem of medische vraag die echt niet kan wachten en is de polikliniek niet bereikbaar? Dan kun je bellen met de Spoedeisende Hulp, telefoon (0592) 32 52 78.

kinde32 - april 2025

Praatplaat sondevoeding: Handig overzicht van belangrijke bespreekpunten met zorgverleners over de overstap op sondevoeding. 

Nee-Eten!: Een vereniging voor ouders van kinderen met chronische voedselweigering en sondevoeding.