Valongelukken thuis voorkomen

Zorg dat u, ook binnenshuis, stevige schoenen draagt, met een stroeve zool en een brede hak. Als u op sokken, slippers of sloffen loopt, is de kans dat u struikelt of uitglijdt veel groter.

Als u graag op pantoffels loopt, koop dan pantoffels die goed om uw voeten heen zitten en een stevige zool hebben.

Als u ouder wordt, verandert uw behoefte aan eten. Het is belangrijk dat u lekker en voedzaam eet om genoeg voedingsstoffen binnen te krijgen. Dat is nodig voor stevige botten en soepele gewrichten en het helpt om uw spierkracht zoveel mogelijk op peil te houden.

Het is niet te voorkomen dat uw botten, gewrichten en spieren achteruit gaan, maar door verstandig te eten kunt u het proces wel vertragen.   

Genoeg vitamine D en eiwitten

• Slik vitamine D voor sterke spieren  en botten. Als u 70 jaar of ouder bent, raden we u aan om iedere dag 20mcg vitamine D te slikken.
• Eet producten die vitamine D bevatten. Vitamine D zit vooral in vette vis (haring, makreel en zalm) en ook, maar in mindere mate, in vlees, eieren en melkproducten. Verder wordt vitamine D toegevoegd aan margarine, halvarine en aan bak- en braadproducten (niet aan olie).
• Zorg voor voldoende eiwitten in uw voeding. Eiwitten zitten vooral in melk en melkproducten, kaas, vis, vlees, ei en vleesvervangers, maar ook in brood en andere graanproducten, noten en peulvruchten.

Voorzichtig met alcohol

• Als u ouder wordt, verloopt de afbraak en afvoer van alcohol door de maag, lever en nieren langzamer.
• Bij het ouder worden, neemt het vochtpercentage in uw lichaam af en het vetpercentage neemt toe. Hierdoor hebt u naar verhouding meer alcohol in uw bloed als u drinkt.  
• Uw zenuwen worden op oudere leeftijd gevoeliger voor de gevolgen van alcohol.
• Alcohol kan de werking van medicijnen verminderen of juist versterken. Twijfelt u over het gebruik van alcohol bij uw medicijnen, dan kunt u uw apotheek om advies vragen. 

Goed kunnen zien is belangrijk om uw evenwicht te kunnen bewaren. Als u ouder wordt, gaat uw zicht achteruit. Om te voorkomen dat u hierdoor valt, kunt u een aantal dingen doen.

Uw ogen laten testen

Ziet u nog scherp genoeg? Laat uw ogen in ieder geval ieder jaar één keer controleren.

Voor een uitgebreide oogmeting en het opsporen van eventuele oogafwijkingen, kunt u het beste een afspraak maken met een oogarts of optometrist.

Voor een bezoek aan een oogarts hebt u een verwijzing nodig van uw huisarts, voor een bezoek aan een optometrist hebt u geen verwijzing nodig. 

Een goede bril

Een varifocus-bril is erg handig voor gebruik in huis, maar buiten kunt u door het leesvenster in de bril drempels en losse stoeptegels soms niet goed zien, zodat u kunt vallen. Als u vaak buiten bent of eerder bent gevallen, kan het verstandig zijn om een bril te kopen speciaal om veraf te zien.

Ook is het belangrijk dat u uw bril goed schoonhoudt. Dat klink logisch, maar wordt gemakkelijk vergeten. Een vast moment, bijvoorbeeld na het tandenpoetsen, kan helpen om het niet te vergeten.

Genoeg licht

Bij het ouder worden gaat u minder goed zien. Daardoor hebt u meer licht nodig om hetzelfde te kunnen zien als een volwassenen of een kind. Een 80-jarige heeft bijvoorbeeld drie keer meer licht nodig dan iemand van 25 jaar. Goed licht in en om uw huis is dus belangrijk om niet te vallen.

Als er te weinig licht is in de straat of er liggen stoeptegels los, kunt u contact opnemen met de gemeente. 

Sommige medicijnen hebben invloed op uw bloeddruk, uw evenwichtsgevoel of uw hersenen. Als u een aantal van deze medicijnen tegelijk gebruikt, hebt u meer kans om te vallen. Dit geldt ook als u deze medicijnen al lange tijd gebruikt 

Medicijnen die de kans op vallen vergroten, zijn:

• slaapmiddelen
• medicijnen tegen angst
• sterke pijnstillers zoals morfine, tramadol of oxycodon
• bloeddrukverlagende medicijnen
• plastabletten
• kalmeringstabletten
• sommige oogduppels

Let op! Medicijnen werken langer door in uw lichaam als u ouder wordt. Overleg daarom elk jaar met uw huisarts of apotheker of u de medicijnen nog moet gebruiken en hoeveel u ervan nodig hebt.

Valongelukken gebeuren vaak thuis. Daarom is het belangrijk dat u weet wat u in uw eigen huis kunt doen om de kans op vallen zo klein mogelijk te maken. Eventueel kan een ergotherapeut u hierbij helpen. Via uw huisarts kunt u een verwijzing krijgen.

• Zorg voor voldoende loopruimte. Als u gebruikmaakt van een rollator, kruk of stok, hebt u extra loopruimte nodig.
• U kunt beter geen losse vloerkleedjes hebben. Eventueel kunt u een antislipmatje onder een kleedje leggen.
• Probeer elektriciteitssnoeren zoveel mogelijk weg te werken.
• Let goed op dat er geen spullen rondslingeren op de vloer.
• Houd de vloer in de badkamer zo droog mogelijk en zorg voor antislipmatjes op plekken waar water kan vallen. Doe de deur liever niet op slot, voor het geval u toch zou vallen.
• Zorg overal voor goede verlichting.
• Ook buiten, in de tuin of op het terras, is het belangrijk dat u veilig kunt lopen. Door gladde of ongelijke stoeptegels, rondslingerend tuingereedschap of losse bloempotten kunt u makkelijk struikelen of uitglijden.
• Zowel binnen als buiten kan het handig zijn om op bepaalde plekken stevige handgrepen te hebben aan de muur, waar u zich tijdens het lopen aan vast kunt houden. Als u leunt op een stoel of tafel, pas dan op dat die niet omvalt.
• Leg spullen die u veel gebruikt, op een plaats waar u er makkelijk bij kunt. Klim nooit op een stoel of een kruk om iets te pakken.
• Loop niet met grote spullen in uw handen, zoals een dienblad. U ziet dan niet goed waar u loopt. Ook kunt u beter niet met warme pannen lopen.
• Zorg ervoor dat u altijd een telefoon binnen handbereik hebt met de belangrijkste telefoonnummers.
• Als de post bij u op de deurmat valt, kijk dan goed uit waar u loopt, zodat u er niet over uitglijdt.
• Als u een huis hebt met een trap, ga dan rustig en geconcentreerd de trap op en af. Loop nooit met spullen in uw hand. Gebruik de trap ’s nachts liever niet.
• Als u zelf boodschappen doet, kan een boodschappentas op wieltjes handig zijn.

Om de kans op vallen te verkleinen, kunt u gebruikmaken van allerlei hulpmiddelen, zoals:

• een rollator, krukken of een stok
• een ‘helping hand’ (een stok met een grijpmechanisme waarmee u dingen van de grond kunt pakken zonder te hoeven bukken)
• een douchestoel, een wc-verhoger, een postoel, een urinaal
• een hoog-laagbed
• een sta-op-stoel

Als u een alarmbel hebt, vergeet dan niet die om te doen als u ’s nachts naar de wc gaat.

Op oudere leeftijd kunt u last hebben van duizeligheid bij het opstaan (orthostatische hypotensie). Ook als u bepaalde medicijnen gebruikt, zoals kalmeringstabletten, slaapmiddelen of antidepressiva kunt u eerder duizelig worden. Het kan dan nodig zijn om in overleg met uw arts uw medicijngebruik aan te passen. Bij diabetes of de ziekte van Parkinson komt duizeligheid bij het opstaan ook vaker voor.

Om duizeligheid te voorkomen kunt u zelf een aantal dingen doen.

• Als u vanuit een liggende houding wilt gaan staan, kom dan langzaam overeind. Ga eerst op de rand van uw bed (of bank) zitten en laat uw benen eventueel wat bungelen. Probeer daarna te gaan staan. Zorg er bij het opstaan voor dat u steun hebt aan een stevig meubelstuk of aan uw rollator, als u die hebt (dit geldt ook als u wilt opstaan vanuit een stoel). 
• Tegen duizeligheid kunt u een extra hoofdkussen gebruiken. Ook kan het helpen als het hoofdeinde van uw bed wat hoger staat.
• Blijf niet te lang achterelkaar staan. Als u van tevoren weet dat u lang moet staan, is het handig om een rollator mee te nemen.
• Maak geen plotselinge bewegingen.
• U kunt beter niet bukken.
• Zorg ervoor dat u genoeg drinkt, minstens 1,5 liter per dag, tenzij uw arts iets anders heeft voorgeschreven. 
• Eet niet te veel in één keer, maar gebruik liever kleinere maaltijden.
• Pas op met alcohol. Alcohol verwijdt de bloedvaten, waardoor u eerder last hebt van duizeligheid.
• Door het drinken van koffie kunt u soms voorkomen dat u duizelig wordt.
• Zorg ervoor dat u het niet te warm hebt. Ook door een te warme douche kunt u duizelig worden. Daarom is het belangrijk dat u zich onder de douche aan een stang kunt vasthouden of kunt zitten.
• Als u ‘s nachts vaak moet plassen, kan het handig zijn om een postoel of urinaal naast uw bed te hebben.

Als u een vraag hebt, kunt u uw vraag stellen via de BeterDichtbij-app. 

Hebt u een dringende vraag, dan kunt u bellen met de polikliniek Geriatrie. De medewerkers zijn op werkdagen bereikbaar, telefoon (0592) 32 52 46.

geria06 - juni 2025

• veiligheid.nl